Be Ebarat-e- Digar

بعد از پایان تحصیلات دانشگاهی می‌خواست با ادامه تحصیل، استاد دانشگاه شود که تلفنی از تلویزیون آلمان مسیر زندگیش را تغییر داد و خبرنگار جنگی تلویزیون آن کشور شد. مصطفی دانش خبرنگار ایرانی طی چندین دهه از آنگولا تا افغانستان و از آفریقای جنوبی و نامیبیا تا تهران و اروپا را زیر پا گذاشت. او که در سفرهای پرشمارش با رهبران نامدار بسیاری از کشورهای آفریقایی و آسیایی از نزدیک آشنا شد، بتازگی خاطرات خود را در کتابی بنام، «رد پای من، میراث جنگ سرد» منتشر کرده است: داستانهایی رنگارنگ از کنجکاویها، گفت‌وگوها و دوستی‌هایش با رهبران این کشورها از جمله با احمد‌شاه مسعود، از رهبران مجاهدین افغانستان و نلسون ماندلا، رهبر افسانه‌ای ضد نژادپرستی آفریقای جنوبی. «امروز افتخار می‌کنم که جان دو تن از همرزمان ماندلا را در واقع نجات دادم». مصطفی دانش مهمان این هفته برنامه به عبارت دیگر است

مهدیه گلرو، فعال حقوق زنان، فعال دانشجویی دهه ۸۰ و زندانی سیاسی پیشین که در سوئد زندگی می‌کند، می‌گوید تهدیدات ماموران امنیتی که در ایران و در بازجویی‌ها شروع شده بود، حتی در خارج از کشور هم ادامه داشته و می‌افزاید «انگار ما در یک بازجویی دائمی هستیم». مهدیه گلرو در گفت و گو با عنایت فانی در این برنامه به عبارت دیگر از این تهدیدات و تاثیر آنها، چه در ایران و چه در خارج از کشور پرده بر می‌دارد: «صادقانه بگم وقتی که تحت فشار قرار می‌گیری برای اینکه همکاری بکنی و مرتب بهت اصرار می‌کنند و بهت می‌گند که بقیه هم دارن همین کار را می کنند، …. این جمله‌ها هر چقدر هم تلاش بکنی روی روح و روانت اثر می‌گذاره و در نهایت دچار بدبینی می‌شی».

آیا رویای صلح و توقف ترور و کشتار برای افغانستان پس ازنزدیک به نیم قرن خشونت، باز هم حبابی توخالی است؟ محمدمسعود اندرابی، وزیر امور داخله افغانستان در این روزهای ترورهای زنجیره‌ای با توجه به جامعه دگرگون شده کشور به مذاکرات صلح با طالبان به دیده شک می‌نگرد: «ارزش‌هایی که ما برای اون صدها و هزارها شهید دادیم در هجده سال گذشته، چقدر اونها (طالبان) به این ارزش‌ها پایدار هستند؟ چقدر به افغانستان نو، افغانستان امروز، حقوق زنان و حقوق بشر و در کل آزادی بیان اینها متعهد هستند؟» محمدمسعود اندرابی در گفت و گو با عنایت فانی در این برنامه به عبارت دیگر

نسل جوان افغانستان که در دوران بعد از طالبان تربیت یافته این روزها سخت نگران آینده این کشور جنگ‌زده است. لطف‌الله نجفی‌زاده، رئیس شبکه تلویزیونی طلوع افغانستان و یکی از خبرنگاران زبده کشور از همین نسل است. او که از طرف مجله تایم به عنوان شخصیتی که می‌تواند یکی از رهبران آینده جهانی باشد، شناخته شده و برای دفاع از آزادی بیان با طالبان هم صحبت کرده در مصاحبه با عنایت فانی با اشاره به ترورهای هدفمند خبرنگاران افغان در هفته‌های گذشته و با نگرانی در مورد آینده می‌گوید: «شما می دونید که افغانستان مرگبارترین کشور برای خبرنگاران هست و در عین حال ما یکی از آزادترین کشورها برای آزادی بیان هستیم» و خطاب به نسل قبل اضافه می‌کند:«این کشور آماده جنگ است.…دست به سلاح بردن آسان است، دست از سلاح گرفتن کار دشوار است. این امتحانی است که امروز متوجه ملت افغانستان است». لطف‌الله نجفی‌زاده این هفته در برنامه به عبارت دیگر

علی اکبر دلبری که در ده سالگی وارد مدرسه موسیقی ارتش شد و تا امروز بیش از هشتاد سال از عمر خود را صرف موسیقی کرده، برای خوانندگان بنامی چون محمد نوری آهنگ ساخته و حتی مارش معروف پیروزی خرمشهر از ساخته‌های اوست ولی در تمام این سالها در پس پرده شهرت مانده می‌گوید 'اگر کاری کردم برای دلم بوده…..من به دنبال شهرت چندان و اینها نبودم. چیزی که مهمه برای یک مادر دیدن فرزندانشه…اینها بچه‌های من بودن، هنرم بچه‌های من بودن'. گفت‌و‌گوی عنایت فانی با علی‌اکبر دلبری در برنامه به عبارت دیگر این هفته

ویروس کرونا در کنار تاثیر مخرب خود بر عرصه های گوناگون اقتصادی، چه تاثیری بر بازار انرژی و نفت در سال ۲۰۱۹ گذاشته و این چه عواقبی برای ایران که زیر فشار کمرشکن تحریمهای آمریکاست، دارد؟‌ فریدون فشارکی از برجسته‌ترین کارشناسان حوزه نفت در دنیا، تحلیلگر و مشاور شناخته‌شده در حوزه انرژی که این هفته مهمان برنامه به عبارت دیگر است تا به این سوالها پاسخ دهد، باور دارد که «از نظر افت تقاضا چنین چیزی بی‌سابقه است» و می‌گوید در حالیکه اروپا و غرب از موج دوم کرونا ضربه بزرگتری خورده‌اند، بازار چین و آسیا دوباره کمر راست کرده و در آنجا تقاضا برای خرید نفت بسرعت در حال افزایش است. او شانس ایران برای فروش نفت خود در آینده را در آسیا می‌بیند. گفت‌و‌گوی عنایت فانی با فریدون فشارکی این هفته در برنامه به عبارت دیگر.

آیا توصیه پژوهشگران اجتماعی به حکومت برای اصلاحات ساختاری می‌تواند مشکلات جامعه درگیر با بحران را حل کند و آیا در ایران گوش شنوائی برای آن وجود دارد؟ در بخش دوم گفت و گو با سعید مدنی، مدیر پروژه پژوهشی 'آتش خاموش' او گوشزد می‌کند که 'ببینید اصلاح ساختار در واقع راه حلیه برای حل بحران‌های درون یک نظام حکمرانی' ولی در کنار آن هشدار می‌دهد که 'انقلاب را کسی بوجود نمی‌یاره، انقلاب بوجود میاد و محصول شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسیه که یک جامعه در اون قرار می‌گیره…' و 'تاریخ، جامعه با هیچ حکومت سیاسی عهد اخوت نبسته'. بخش دوم گفت و گو با سعید مدنی در برنامه این هفته به عبارت دیگر

گفت‌و‌گوی عنایت فانی با سعید مدنی، مدیر پروژه پژوهشی «آتش خاموش» در مورد اعتراضات آبان که بتازگی در ایران گزارشی در مورد آن منتشر شده است. آقای مدنی باور دارد که « هم بر اساس تحلیل وضعیت ذهنی جامعه ایران و هم بر اساس تحلیل وضعیت عینی موجود …..تا اطلاع ثانوی زمینه‌های یک انقلاب همه‌جانبه وجود نداره، انقلاب شرایط عینی و ذهنی خودش را می‌خواد و علیرغم اینکه شرایط عینی اون وجود داره، شرایط ذهنی اون وجود نداره». بخش اول گفت و گو با سعید مدنی در مورد علل اعتراضات آبان ۹۸، اینکه معترضان عمدتا از چه قشر و طبقه‌ای بودند، خواسته‌های آنها چه بود و آبان ۹۸ چه تفاوت‌هایی با اعتراضات پیشین دارد در این برنامه به عبارت دیگر

داریوش طلایی، آهنگساز و نوازنده برجسته تار و سه‌تار باور دارد که دانش عمیق از ردیف و دستگاه‌ها می‌تواند راهی برای نوآوری باشد و پرچم موسیقی (سنتی) ایرانی را در آینده در اهتزاز نگه دارد. 'ردیف مگه چیه؟ ردیف ادبیات موسیقی ماست…ما از زمانی که می‌گیم موسیقی ایرانی، باید به یک چیزی اتکا بکنیم…شما زبان موسیقی ایرانی را که بدونین، می‌تونین با این زبان موسیقی نو بسازین' و 'یکی از خصوصیات مهم ایشون (استاد شجریان) این بود، که چند بُعدی بودن و سرسپرده یک مکتب نمی‌شدن'. اهمیت فراگیری سنت‌های موسیقی ایرانی در مدرن کردن آن و نقش استاد شجریان در این مدرن‌سازی از زبان داریوش طلایی در بخش دوم گفت و گو با عنایت فانی در برنامه به عبارت دیگر

چرا استاد محمدرضا شجریان نماد هویت موسیقی ایرانی شد؟‌ داریوش طلایی، موسیقیدان و استاد شناخته‌شده تار و سه‌تار می‌گوید«ما از یک دوره‌ای هویت برامون مطرح میشه، حالا این هویت می‌تونه هم به شکل یک شعار سیاسی در بیاد، هم می‌تونه یک واقعیت فرهنگی باشه…. حالا موسیقی هم می‌تونه این حالت را داشته باشه…از یک دوره‌ای به بعد ما می‌گیم موسیقی ایرانی، یعنی این صفت ایرانیت را ما به این اضافه می‌کنیم» و می‌افزاید که بسیاری از استادان موسیقی ایران دهه پنجاه، بویژه محمدرضا شجریان و محمدرضا لطفی همان تصنیف‌های شیدا و تصنیف‌های قاجاری را طوری ارائه دادند که جوانها مجذوب شده و آنها را گوش کرده و می خواندند. داریوش طلایی مهمان این برنامه و برنامه هفته آینده به عبارت دیگر است

جان قزوینیان ، مورخ و پژوهشگر روابط ایران و آمریکا و نویسنده کتاب «آمریکا و ایران؛ یک تاریخ» می‌گوید: «در اون زمان [در میانه سده ۱۹] هم در آمریکا و هم در ایران احساسات ضد انگلیسی بسیار زیادی وجود داشت و راستش را بخواهید چیزی که در آغاز ایران و آمریکا را همبسته کرد بیزاری مشترکشون از بریتانیا بود» و «اولین اختلاف میان ایران و آمریکا بر سر این بود که ایران می‌خواست آمریکا بیشتر در امور ایران مشارکت کنه و آمریکا می‌خواست مشارکت کمتری داشته باشه، این باور نکردنیه» جان قزوینیان مهمان این برنامه به عبارت دیگر ناگفته‌های جالبی از دوستی تا دشمنی آشتی‌ناپذیر بین دو کشور دارد.

ایغورهای چین اقلیت مسلمانی هستند که بنا به گزارش‌ها در سالهای اخیر از طرف حکومت کمونیستی چین بشدت تحت فشار بوده و برخی از آنها حتی به اردوگاههای آموزش اجباری فرستاده شده‌‌اند. وئِر کای‌شی یک ناراضی سیاسی تبعیدی در تایوان که اصلیت ایغور دارد در گفت‌و‌گو با استیون سَکِر از بخش جهانی بی‌بی‌سی می‌گوید که ترکیه شاید تنها کشور مسلمانی باشد که از این اقلیت مسلمان دفاع کرده است و «سیاست ارتباط با چین که دنیا در سی سال گذشته دنبال کرده جهان رو تغییر داده نه چین رو» . وئِر کای‌شی در باره فشارهای پکن بر ایغورهای چین در این برنامه به عبارت دیگر.

در حالیکه افغانستان این‌روزها بیش از پیش در خون جوانان خود می غلتد، نمایندگان دولت افغانستان و طالبان که قرار بوده با وساطت آمریکا در مسیر صلح حرکت کنند، بدون نتیجه ملموسی در قطر در انتظارند. حالا چشمها به انتخابات آمریکا دوخته شده که نتیجه‌اش شاید بر سرنوشت جنگ و صلح در افعانستان هم تاثیر بگذارد. سَروَر دانش، معاون دوم رئیس جمهوری افغانستان و یکی از معماران قانون اساسی فعلی این کشور، مهمان این برنامه به عبارت دیگر است. تاثیر انتخابات آمریکا بر افغانستان، مواضع دولت افغانستان درمورد صلح و سرنوشت احتمالی قانون اساسی این کشور از جمله موضوعات این گفت‌و‌گو است.

"هر چقدر جناح راست استراتژیک فکر می کرد برای تسخیر قدرت در ایران و استراتژیک رفتند جلو قدرت را گرفتند این طرف (جناح چپ) اینطوری نبود، حتی آقای منتظری" در بخش دوم گفت و گو بااکبر گنجی در مورد نوار بتازگی منتشر شده جلسه آذر ۱۳۶۳ سپاه پاسداران که در آن عده ای از فرماندهان عملیاتی به فرماندهٔ وقت کل سپاه پاسداران اعتراض داشتند، اختلافی که به زعم او از خیلی قبل شکل گرفته بود، برنامه به عبارت دیگر این هفته به این موضوع پرداخته که تسخیر قدرت از طرف یک جناح در سپاه از چه زمانی شروع شد و آیا موفقیت‌آمیز بود؟

فیلم مستند کودتای خزنده سپاه که اخیرا از بی بی سی فارسی پخش شد واکنش های زیادی را بخصوص از طرف فرماندهان و سرداران گذشته و حال سپاه و مقامات دولتی و رسانه های وابسته به سپاه بر انگیخت. این فیلم بر پایهٔ نواری تهیه شده بود از جلسه ای که عده ای از فرماندهان معترض عملیاتی سپاه در آذر ۱۳۶۳ با فرماندهٔ وقت کل سپاه پاسداران داشتند. یکی از آن معترضان که درآن نوار حضور پر شوری دارد اکبر گنجی ست که در آن زمان در بخش آموزش سپاه فعالیت می کرد. او در این برنامه و برنامهٔ آیندهٔ به عبارت دیگر مهمان عنایت فانی ست با این سؤال ها: نقش او در این اعتراض ها واقعا در چه حد بود؟ آیا دعوای درون سپاه در حقیقت دعوای چپ و راست حاکمیت، دعوای موافقان و مخالفان آیت الله منتظری بود؟ در جلسهٔ معترضان با نمایندگان مجلس چه گذشت همینطور در جلسهٔ آنها با آیت الله منتظری و جلسه های مشابهی که در شهرهای دیگر حول این اعتراض ها تشکیل می شد.؟ آیا آنطور که معترضان می گفتند جناح به اصطلاح راست سپاه از همان زمان استراتژی و برنامه برای قبضهٔ قدرت داشت؟

ژیو وانگ، دانشجوی چینی-آمریکایی که در ایران به جاسوسی اعتراف کرده و به ده سال زندان محکوم شده بود می‌گوید «به من گفتند اگر اعتراف نکنی دیگر هرگز زن و بچه‌ات را نخواهی دید»… و «من به هیچ کشوری خیانت نکردم، تنها به خودم خیانت کردم». او که برای تحقیق تز دکترای خود در مورد سلسله قاجار به ایران رفته بود در سال ۱۳۹۸ با یک زندانی ایرانی در آمریکا مبادله و آزاد شد. ژیو وانگ مهمان عنایت فانی در این برنامه به عبارت دیگر است.

آیا سازمان‌های جهان‌شمولی مثل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌توانند در لابلای نزاع‌های سیاسی جهان قرن بیست و یکم، مثلا در مورد برنامه‌های اتمی ایران، کره شمالی و عربستان سعودی کارآیی داشته باشند؟ رافائل گروسی، مدیرکل آژانس در گفت‌و‌گو با استیون سَکِر از برنامه هارد تاک بی بی سی جهانی می گوید « بله من در موقعیت دشواری هستم»... ولی...«کارِ من اینه که ناظر هسته‌ای باشم، نه بیشتر و نه کمتر». گفت‌و‌گوی رافائل گروسی با استیون سَکِر در برنامه به عبارت دیگر این هفته.

چرا با وجود پروژهای زیاد در سیستان و بلوچستان، مشکلات اولیه زندگی مردم پا برجاست و کودکان همچنان هنگام آب آوردن در تالاب‌ها غرق می‌شوند؟ «استان سیستان و بلوچستان، استان پروژه هاست. …من اسمش را می‌گذارم استان کلنگ و روبان…، یعنی من فکر کنم در ۴۰ سال گذشته در استان سیستان و بلوچستان حداقل نیم میلیون پروژه کلنگ زنی شده». مشکلات و مصائب معیشت و اجتماعی در سیستان و بلوچستان از زبان دکتر عبدالستار دوشوکی، مدیر مرکز مطالعات بلوچستان در لندن در برنامه به عبارت دیگر این هفته.

متئو محمد فرزانه، استاد تاریخ در آمریکا که بتازگی کتابی به نام «زنان ایرانی و جنسیت در جنگ ایران و عراق» به زبان انگلیسی منتشر کرده، می‌گوید: »مخصوصا وقتی راجع به جنگ داره نوشته می‌شه، مردها این تاریخ را می‌نویسند، معمولا زن براشون یک چیز حل شده است. زن تو خونه است، داره از بچه نگهداری می‌کنه و بقول معروف اون پایگاه خونه را ازش محافظت می‌کنه که آقا برگرده از جنگ». متئو محمد فرزانه، در گفت‌وگوی اختصاصی با سام فرزانه در به عبارت دیگر این هفته.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل معتقد است که ویروس کرونا باعث شیوع نفرت شده. 'در همین یک ماه گذشته چندین نمونه از فوران این موارد ملی‌گرایانه رو شاهدش بودیم که به نظر من برای مبارزه با کرونا مضر هستند'. تاثیرات کرونا بر سیاست و زندگی انسان در گفت‌و‌گوی زینب بداوی از برنامه هاردتاک بخش جهانی بی بی سی با آنتونیو گوترش در این برنامه به عبارت دیگر.