Nas?l Olunur

Nasıl Olunur'un bu bölümünde konuğum psikiyatrist İlker Küçükparlak.Bulmuşken bileni, sordum da sordum... Bu bölüm biraz uzun ama çok zihin açıcı.Sadece Türkiye'de değil, tüm dünyada zor, dertli dönemler... Peki böyle dönemlerle nasıl başa çıkabiliriz? Toplumsal ruh hali diye bir şey var mı? Bizim ruh halimiz nasıl? Neşenin, sevmenin, sevilmenin, eğlenmenin hayatımızdaki rölü ne? "Travmadan travmaya koşuyoruz" diyebiliyoruz da, yaşadığımız her ağır şey travma mıdır? Travma nedir? Depresyon nedir? Depresyon kendini nasıl gösterir? Önemsediğimiz insanlara nasıl yoldaş olabiliriz? Sosyal medyadaki duruşlarımız ya da doğaya bakışımız nasıl? Düz dünyacılar, niye düz dünyacı? Bütün bu soru ve sorunları evrimsel psikoloji ekolünün ülkemizdeki en bilinen isimlerinden, psikiyatrist İlker Küçükparlak ile masaya yatırdık.

Nasıl Olunur'un bu bölümdeki konuğu bir mikolog yani mantar uzmanı Jilber Barutçiyan.Mantar nedir? Mikro ve makro mantarlar, mantarların kullanım alanları, doğru bilinen yanlışlar, mantar zehirlenmeleri, nasıl mikolog olunur, mantarlar nasıl toplanmalı ya da satın alınmalıdır? Bunları ve çok daha fazla konuyu Türkiye'nin mantar konusunda en donanımlı isimlerinden biri olan Barutçiyan ile masaya yatırdık

Orman nedir? Orman mühendisi ne yapar? Nasıl orman mühendisi olunur? Ormanlar neden yanar? Yanan ormanlarla ilgili neler yapmalıyız? Türkiye'deki orman yangınlarıyla ilgili konuşulan, bazı doğru bilinen yanlışlar... Bu soruların yanıtlarını, bu konuları yüksek orman mühendisi Cihan Erdönmez ile konuştuk.Ama daha fazlasını da yaptık.Bir edebiyat, özellikle de Yaşar Kemal hayranı olan Erdönmez ile Yaşar Kemal'in 'bitkileri'ni, 'Yanan Ormanlarda Elli Gün' adlı eserini; ormana, ağaca dair başka kitapları, akademisyenliği, belgeselciliği ve 'ot gibi yaşamayı' konuştuk.

Nasıl iyi 'ekmekçi' olunur? Üçüncü kuşak fırıncı, ekmek araştırmacısı Hakan Doğan ile yapılışı, gelenekleri, unu-suyu-tuzu-mayasıyla 'ekmek' meselesini masaya yatırdık. Anadolu topraklarında ve dünyanın pek çok yerinde ekmeğin geçmişini, pişirme teknik ve araçlarını, unu-mayayı araştırmak, kimi zaman da kaydetmek için seyahat eden Hakan Doğan ile ekmek konuştuk.

Bu bölüm iki Nasıl Olunur içeriyor; ilki "Nasıl moda tasarımcısı olunur?"; diğeri "Nasıl koruyucu ya da gönüllü aile olunur, hangi şartlarda bir çocuk evlat edinilir?". Moda tasarımcısı Simay Bülbül, önce gönüllü, ardından da koruyucu anne olmasının ardından kurduğu Kırmızı Çocuklar Derneği ile pek çok çocuğun daha iyi yaşam şartlarına kavuşmasına aracı oluyor. Bülbül, hem kendi tasarım yolculuğunu anlattı, hem de devletin bakım evlerinde kalan binlerce çocuktan biri ya da birkaçına ev, ilgi, destek sağlamak isteyen kadın-erkek pek çok yetişkin için yol-yordam gösterdi.

"İyi mimar nasıl olunur?" sorusunu bu kez Türkiye'nin en kıymetli mimarlarından Nevzat Sayın yanıtlıyor.İleriyi görebilmek için geride kalanı doğru anlama ve yorumlama tutkusu, antik kent merakı, sanatsal üretimin ona kattıkları, Cengiz Bektaş'ın öğrencisi olmak, daima öğrenmeye açıklık, deniz ve yemek tutkusu ve daha pek çok konu...Dinlendirici ses tonu, sakin anlatımı, neşesi ve netliğiyle Nevzat Sayın'ın sohbeti pek samimi, pek değerli...

Astroloji nedir? Nasıl yaklaşımlarla astrolojiden en verimli sonuçlar alınabilir? Finansal astroloji nedir? Sevenler, astrolojiyi niye seviyor; karşı çıkanların argümanları ne? Hande Kazanova ile bunları da konuştuk, çok daha fazlasını da...Konuğum, Türkiye'nin güzellik kraliçelerinden biri de olmuş, iktisat okumuş, uzun bir dönem sunuculuk ve oyunculuk da yapmış bir isim. Hande Kazanova ile İzmir'den İstanbul'a, oyunculuktan astrolojiye uzanan bol eğitimli hayatından da konuştuk, astrolojiye göre yıldız haritalarından ve burçlardan da...

Çalışmak, vicdan, dinlemek, babalık, diyalog, yolda olmak, anlamak, empati, emek, lezzet, arkadaşlık, saygı, ölçü, kültür, hafıza, dönüşmek, merak, hareket etmek, idare etmemek... Oyuncu ve yönetmen Ahmet Mümtaz Taylan ile bunlar ve daha pek çok kavram üzerinden hem onu ve hayatını, hem de yaşadığımız bu günleri masaya yatırdık. Pek çok yerinde duygudaşlık kuracağınız bir yayın sizleri bekliyor.

Konuğum, karikatürist, illüstratör, çizgi roman yazar ve çizeri, aynı zamanda yayıncı Kutlukhan Perker. Perker ile çok genç yaşta Gırgır'da başlayan çizerlik hayatını, dolayısıyla Gırgır ortamını; gazete ve dergilerde çizer olmayı, karakter yaratmayı, ardından da yurtdışında, bu alandaki rekabetin büyük olduğu ABD gibi bir ülkede başarıyı yakalamasının ipuçlarını konuştuk. 

Mardin denince bugün ilk akla gelen isimlerden biri... Ebru Baybara Demir, bir turizmci, girişimci; o, sosyal gastronomi şefi... Şimdi tohum için, tarım için, toprak için, su için de çalışan biri. Başından beri kadın ve kadın kalkınması üzerine çalışıyor. Mülteciler için uzun süredir çalışmaları var.Özellikle tohuma, tarıma meraklıysanız kaçırmamanız gereken, çok öğretici ve ilham verici bir bölüm sizleri bekliyor. 

Çıkış kadar iniş de barındıran; anlama ve anlatma çabasıyla dolu, merkezine okumayı koymuş dolu dolu bir yaşam... Konuğum, ürün verdiği her alanın hakkını vermiş biri; müzisyen, yazar, yönetmen, senarist Zülfü Livaneli...Türkiye'nin bazı güzel isimlerini de andığımız, yapabildiğimiz kadar Zülfü Bey'in hayatından, yurtdışı yıllarından, son kitabı 'Balıkçı ve Oğlu' başta olmak üzere kitaplarından bahsettiğimiz, ara ara ülke haline dertlendiğimiz bir bölüm. Mutlaka dinleyin...

Sinema eleştirmeni, yazar ve gazeteci Mehmet Açar ile onun hem sinemayla hem de yazıyla, kültür sanat gazeteciliğiyle ilişkisini konuştuk. Ama dahası da var... Niye bazı tür filmler, bazı dönemlerde daha çok sevilir? Bilinç dışının-rüyaların sinemayla ilişkisi nasıldır? Popüler sinema bir ülke halkı hakkında neler söyler? Eleştiri kültürü, Türk sineması, çevrim içi platformlar ve sinema filmi gibi değerlendirilmesi gereken yeni dönem diziler... Keyifli bir yayın sizleri bekliyor.

Nasıl Olunur'un bu bölümde konuğum moda fotoğrafçısı Koray Birand. Son dönemde YouTube kanalıyla da sıkça adından söz ettiren Birand ile 'öğrenmeyi öğrenmeyi', farklı disiplinler arasında gezinmeyi, hobilerden yaratıcı işler çıkarmayı, birlikte çalışmayı, teknoloji ve merakın önemini de masaya yatırıyoruz. Genç ve dinamik bir bölüm sizleri bekliyor.

113- Cem Mansur "İstanbullu ve müzisyen"... O, kendini böyle tanımlıyor.Cem Mansur, uluslararası alanda büyük başarılar kazanmış, ödüller almış, dünyanın pek çok ülkesinde ve Türkiye'de farklı orkestralara şeflik yapmış biri... Her şey bir yana çok okuyan, Türkiye için, ülkenin gençleri için düşünen, bir şeyler yapan, sorun kadar çözümü hakkında da düşünen, açık konuşan biri. 19 yaşında mühendislik okumayı bırakıp müzisyen olmaya karar veren, çok zor bir alanda başarılı olan Mansur'a "İyi bir orkestra şefi nasıl olunur?"u sordum tabii. Ama müziğin, çok sesli müziğin toplumlar için öneminden İstanbulluluğa, ülkenin 'potansiyelinden' iyi liderliğe pek çok konudan söz açtık...

Nasıl Olunur'un yeni bölümünde konuğum, işleri pek çok farklı ülkede beğeni görmüş, ödüller almış bir bitki ressamı; Işık Güner. 'Bilimsel bitki ressamlığı', dünyanın pek çok yerinde yüzyıllardır botanikçilere yol gösteren, sanatseverlerce ilgi gören bir meslek. Türkiye'deyse gelir getiren, taktir gören bir iş haline gelmesi, koleksiyonerler tarafından alınması yeni yeni. Ama gün geçtikçe gelişiyor. Işık Güner ile hem mesleğinin tanımını, gelişimini, Türkiye'deki kullanım alanlarını hem resimlerine konu olan bitkileri hem de yaşadığı Çamlıhemşin Fırtına Deresi'ni konuştuk.

Nasıl Olunur'da konuğum Can Kozanoğlu. Onun için sosyolog, yazar ve gazeteci diyebiliriz ama yeterli olmaz... Yayınevinde editörlük, televizyonculuk, -17 sene- üniversitede hocalık, podcast yayıncılığı gibi birbiriyle bağlanan ama kimi için hakkıyla yapması çok da kolay olmayan işleri de oldu Kozanoğlu'nun...  Onunla sohbette konuya ailesinden girdik günlük yaşam rutinlerinden çıktık, kitaplarından konuştuk "Bugünler nasıl aşılır?"a kadar geldik.Yayın boyunca sıkça insanda değişimin olağan olduğunu söyledikten sonra, değişmeyecek özelliklerini de bizlerden saklamayan Can Kozanoğlu'yla zihin açıcı, samimi bir sohbet sizleri bekliyor.

Bir kişi hem ses teknisyenliği, hem de pazarcılığın nasıl yapıldığını anlatabilir mi? Anlatıyor... Hünkâr Çalışkan, 20 yılı aşkın süre Beyoğlu Hayal Kahvesi başta, pek çok farklı mekânda, pek çok müzik grubunun, ses sanatçısının ses teknisyenliğini yaptı. Pandemi döneminde, müzik ve gösteri sanatları alanında çalışan pek çok kişi gibi işsiz kalan Çalışkan, pazarcılık yapmaya başladı. Bir pazarcı kaçta kalkar, kaç gün çalışır, sebzeler nasıl alınır, taşınır ya da sunulur aklımıza gelmeyecek ayrıntılar...  Hünkâr Çalışkan hem ses teknisyenliğinden ve Hayal'in efsanevi günlerinden söz açtı, hem de pazarcılığı anlattı. "Kendi işimi çok ama çok özlüyorum" diyen Hünkâr Mehmet Çalışkan'ın müzisyenlerin hisleri ve yaşamları hakkında anlattıkları ise çarpıcı. Çok çarpıcı...

Akademisyen nasıl olunur? Soruyu, iletişim bilimci ve akademisyen Prof. Dr. Yasemin Giritli İnceoğlu yanıtladı. Ama bu bölümde çok daha fazlası da var... Küçük yaşta hem ABD, hem Türkiye'de çalışmaya başlayan, akademisyen olmadan önce balerinlikten rehberliğe, modadan resepsiyonistliğe pek çok farklı alanda deneyim kazanan Yasemin İnceoğlu ile ailesinden de söz açtık. Hem onu, hem de hukuk profesörü babası Prof. Dr. İsmet Giritli ile avukat ve eğitimci annesi Suna Ağaoğlu'nu tanıdık...  Üniversitede hem İngilizce, hem İtalyanca edebiyat okuduktan sonra 'iletişim'e geçen, Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi'ndeki 20 yılın ardından, Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı iken emekli olan Yasemin İnceoğlu ile Barış İçin Akademisyenler'i de konuştuk, medya ve iletişimin bugünkü halinden de dem vurduk...

Konuğum senaryo yazarı Levent Kazak. Onu ve ürettiklerini sessiz sessiz uzaktan izleyince zeki olduğunu düşünüyor insan; ince düşünen biri olduğunu, "yazma işini" bayağı iyi bildiğini, ciddiye aldığını... Ama onu, Nasıl Olunur'da dinleyince bunlara bir şeyler daha ekleniyor, Kazak'ın samimiyeti size de geçiyor. Hayat hikâyesi şaşırtıyor; Çerkes kökleri, yatılı okul deneyimi, özellikle de kızına sevgisi insanı etkiliyor. "Libretto dışında her türde yazan" Kazak'ın, senaryo yazımı hakkında verdiği bilgiler ise meraklısına altın değerinde... Çok güzel bölüm, kaçırmayın...

Konuğum, Türkiye'nin karikatür âleminde çok şey değiştiren isimlerden biri, çok yönlü sanatçı, karikatürist Mehmet Çağçağ olunca, "Karikatürist nasıl olunur?" sorusuna yanıtla başlayan bölümde çok şey konuştuk...Gırgır ekolünden gelen, Oğuz Aral'ın öğrencilerinden biri olmuş, Limon ve Lemon dergilerini çıkartan çekirdek ekipten biri olan Mehmet Çağçağ, pek çok öğrenci de yetiştirmiş; Cem Yılmaz'ın ilk çıkış yıllarındaki payı büyük... Daral ve Timsah karakterleriyle kırsaldan kente geçen insanların ruh hallerini de betimleyen, pek çok karakter yaratan Çağçağ ile mizah tarihine bir dalış yaptık. "Mizahçı filozof" Çağçağ ile güleç bir bölüme hazır olun...