Argos

Vorig jaar maakte Argos een uitzending over geschiedenisstudent Daan den Braven die passages uit zijn eigen onderzoek terugzag in een boek van terrorismewetenschapper Beatrice de Graaf. De Universiteit Utrecht vond een onafhankelijk onderzoek niet nodig. Waarom eigenlijk niet? En heeft de Universiteit zorgvuldig gehandeld nadat vraagtekens zijn gezet bij de wetenschappelijk integriteit van deze hoogleraar? Verder spreken we met het Promovendi Netwerk Nederland (PNN) over de positie van jonge onderzoekers, die geconfronteerd worden met inbreuken op de gedragscode. Vijf procent van de 1600 ondervraagde promovendi zegt wel eens geconfronteerd te zijn met intergriteitsschendingen. Toch vinden die maar mondjesmaat hun weg naar de commissie die zich voor de universiteit over zulke kwesties buigt. Ga naar Vpro.nl/Argos voor een uitgebreid achtergrondartikel over deze kwestie, inclusief het vergelijkingsdocument tussen boek en scriptie. Daar is ook de reactie van de Universiteit Utrecht te lezen.

Woensdag mag er weer gestemd worden voor de gemeenteraden. Gemeenteraadsleden mogen op hun beurt nieuwe wethouders voor de komende vier jaar benoemen. Alleen vallen die wethouders steeds vaker voortijdig uit. Van burnouts tot moties van wantrouwen, genoeg redenen om te (moeten) stoppen. In 2021 haakte een recordaantal van 199 wethouders voortijdig af. De werkomstandigheden van de bestuurders zijn verre van ideaal. Zo krijgt 40% van alle wethouders wel eens te maken met intimidatie, bedreiging of verbale agressie. Daarnaast is het wethouderschap een stuk complexer geworden door een toename aan taken en verantwoordelijkheden. Waarom zou iemand nog wethouder willen worden? En hoe is het om wethouder te zijn? Vier wethouders delen hun ervaringen met Argos.

Terwijl de meeste melkveehouders zich zorgen maken over hun toekomst en er vooral gesproken wordt over afname van het aantal koeien, steekt multimiljonair Kees Koolen zijn geld in het opkopen van boerenbedrijven en landbouwgrond. Koolen was eerder investeerder en directeur van hotel-website Booking.com. Zijn ambitie nu: de grootste koeienboer ter wereld worden. Hoe staat het met die ambitie? Waarom investeert deze succesvolle ondernemer in een sector die alleen maar krimpt? Is landbouwgrond een lucratief beleggingsobject voor investeerders? En wat zijn de gevolgen voor de boeren? In de studio een gesprek met Sergio Nieto Solis van The Investigative Desk. Hij deed samen met Tomas Vanheste onderzoek naar Vreba Melkvee, het bedrijf van de familie Van Bakel uit het Limburgse Vredepeel, dat samenwerkt met investeerder Kees Koolen. Vreba behoort tot de grootste ontvangers van Europese landbouwsubsidies. Dragen die subsidies bij aan het doel om de landbouw duurzamer te maken? Het artikel over Vreba verschijnt zat

Als Cheyenne acht jaar oud is, gaat ze wat nachtjes uit logeren. Althans, dat is wat haar verteld wordt. In werkelijkheid wordt ze die dag uithuisgeplaatst. Ze komt terecht in een jeugdzorginstelling, en dat zal zeker niet het laatste adres zijn waar Cheyenne gedurende haar kindertijd zal komen te wonen. Een veiligere en stabielere woonsituatie. Dat is het uitgangspunt van jeugdzorg wanneer een kind uithuisgeplaatst wordt. Toch weten we dat veel uithuisgeplaatste kinderen niet op eenzelfde locatie blijven wonen, maar vaak van plek naar plek moeten verhuizen. Bijvoorbeeld omdat ze geen aansluiting vinden in het pleeggezin, of omdat de instellingsplaats maar tijdelijk is. ‘Ik denk dat de meeste kinderen te maken hebben met doorplaatsen’, zegt Kinderombudsman Margrite Kalverboer. Het aantal doorplaatsingen loopt uiteen. Sommige kinderen verhuizen één keer, maar anderen wel twintig. Doorplaatsingen zijn schadelijk voor de ontwikkeling van kinderen, komt uit studies naar voren. Waarom wordt er dan toch zoveel do

Twee Afghaanse zussen, Spoozhmay en Storai staan op 23 augustus  2021 aan de rand van het afwateringskanaal bij het vliegveld van Kabul. Ze hebben bijna ‘Holland spot’ bereikt, waar Nederlandse militairen evacués verder helpen richting het evacuatievliegtuig naar Nederland.  Kabul is 8 dagen eerder in handen gevallen van de Taliban. Op het laatste moment durft zus Storai niet door het met rioolwater vervuilde kanaal te waden en blijft achter. Spoozhmay, die een Nederlands paspoort heeft, komt de volgende dag aan in Nederland, Storai, met een Afghaans paspoort, keert terug naar haar ouderlijk huis in Kabul. Beide zussen hadden kort daarvoor een schriftelijke bevestiging van Buitenlandse Zaken dat ze geëvacueerd zouden worden. Maar als Storai twee maanden later alsnog weet te ontkomen naar Abu Dhabi en een aanvraag doet voor een visum, ontkent Buitenlandse Zaken dat ze ooit op een evacuatielijst heeft gestaan. De dertigjarige Storai was vrouwenrechten activist in Kabul en werd bedreigd door de Taliban. Enkele

De grondleggers van het Team Internationale Misdrijven (TIM), voormalig staatssecretaris van Justitie Fred Teeven en oud-teamleider Martijn van de Beek, zijn kritisch over de werkwijze van het TIM op dit moment. Zij zeggen dat de politie en het openbaar ministerie veel meer kunnen doen om Nederlandse IS-verdachten te vervolgen voor misdrijven tegen de Jezidi-bevolking.  Teeven en Van de Beek hadden tussen 2003 en 2006 samen de leiding bij de opsporing en vervolging van oorlogsmisdadigers uit diverse delen van de wereld - Teeven als officier van justitie, Van de Beek als politieleider van het TIM. Drie weken geleden meldden diverse onderzoeksorganisaties in Argos dat meerdere Nederlandse IS-leden mogelijk betrokken zijn geweest bij de ernstige misdaden in 2014 tegen de Jezidi-bevolking in Noord-Irak. Komende week, op 17 februari, is er een rondetafelgesprek over de situatie van de Jezidi’s, Kamerleden worden bijgepraat door experts.

De Saoedische inlichtingendienst heeft in Nederland betaald voor anti-Iraanse demonstraties en een omstreden satellietzender in Rijswijk. Ook is er in ons land gespioneerd tegen mogelijke tegenstanders. Dat blijkt uit onderzoek door Argos, de Deense publieke omroep DR en het Noorse NRK.  Details staan in geheime politiedocumenten uit een rechtszaak in Denemarken tegen drie kopstukken van de separatistische Arabisch-Iraanse beweging ASMLA. Zij zijn schuldig bevonden aan spionage en financiering van terrorisme in Iran, in samenwerking met en betaald door de Saoedische inlichtingendienst. Een presentator van het tv-station in Rijswijk werd vorig jaar veroordeeld omdat hij terreuraanslagen had gecoördineerd in Iran.  Het zijn de laatste ontwikkelingen in wat gerust een proxy-oorlog tussen twee aartsrivalen uit het Midden-Oosten op Europese bodem genoemd kan worden. En waarbij in Nederland ook al een dode viel. Zaterdag meer in Argos.  Lees meer in het dossier op argosonderzoekt.nl

Een man wordt dood aangetroffen in zijn bad. Een vrouw die in het huis verblijft, probeert bij binnenkomst van de politie te vluchten en wordt gearresteerd. Toch concludeert de politie dat nader onderzoek niet nodig is, de man zou een natuurlijke dood zijn gestorven.  Het oordeel van de schouwarts ter plaatse is dat de man waarschijnlijk is overleden aan een gescheurde aorta. Dat blijkt echter niet te kloppen. De man had geen gescheurde aorta, blijkt uit een contra-expertise op verzoek van nabestaanden. En er zijn meer vreemde omstandigheden. Enkele dagen na de vondst van het dode lichaam wordt er ingebroken in het huis van de man en verdwijnt zijn attachékoffertje. Koen Voskuil, misdaadjournalist van het Algemeen Dagblad, deed maandenlang onderzoek naar de zaak en doet in een 8-delige podcast verslag van zijn bevindingen. Wie is de vrouw die in het huis van de dode man verbleef? Heeft zijn dood en het beperkte politieonderzoek hiernaar te maken met zijn verleden bij de militaire inlichtingendienst? De eer

Afgelopen zomer erkende de Tweede Kamer de misdaden van terreurbeweging Islamitische Staat tegen de Jezidi’s als genocide. Waarschijnlijk zijn daar ook Nederlandse IS-ers bij betrokken. Wordt de Jezidi-gemeenschap actief benaderd om hun getuigenissen veilig te stellen, zoals voormalig minister Stef Blok in 2020 aan de Kamer beloofde? Op 3 augustus 2014 viel terreurgroep Islamitische Staat de regio Sinjar binnen in Noord-Irak. Duizenden Jezidi’s vluchtten de berg op, waar ze in de val liepen van IS-strijders. Jezidi-vrouwen werden tot slaaf gemaakt, hun kinderen gekidnapt en opgeleid tot jihad-strijders - de mannen werden gedood. Argos ging op zoek naar overlevers in Sinjar. Wat merken zij van de Nederlandse belofte om actief op zoek te gaan naar getuigenissen ten behoeve van toekomstige strafprocessen? En hoe werkt dat in praktijk?  In de studio reageert Michiel van Nispen, Tweede Kamerlid SP. Een reportage van journalist Thijs Broekkamp en Argos-redacteur Ellen van den Berg, met medewerking van Khalid Ba

Als jeugdbeschermer Esmay de opdracht krijgt om het gezag van moeder Helena over haar uithuisgeplaatste kinderen te beëindigen, krijgt ze twijfels. Is er wel voldoende gewerkt aan terugplaatsing? Tegen het plan in van haar werkgever, de jeugdbeschermingsorganisatie, probeert ze er alles aan te doen om de kinderen in de buurt van hun moeder te houden.Volgens de richtlijnen moet er na een uithuisplaatsing snel worden toegewerkt naar terugplaatsing. Hoe gaat dit in de praktijk? En weten we eigenlijk wel hoe het er voorstaat in Nederland? We vroegen cijfers op, we hoorden verhalen van ouders en kinderen, en spraken met vele deskundigen. Krijgen kinderen die uit huis zijn geplaatst wel voldoende kans om weer bij hun eigen ouders te wonen? Al twee jaar doet Argos onderzoek naar uithuisplaatsingen. In lijn met vele rapporten en onderzoeken constateerden we dat er rondom uithuisplaatsingen veel misgaat. Een tekort aan personeel, lange wachtlijsten en een gebrek aan rechtsbescherming frustreren eerlijke kansen voor ou

Mensen zonder verblijfspapieren die ons land moeten verlaten, maar dat niet doen, komen vaak in vreemdelingendetentie terecht. Officieel is zo’n centrum geen gevangenis, maar in praktijk worden vreemdelingen die wachten op uitzetting wel aan hetzelfde regime onderworpen. Volgens hulpverleners is de manier waarop mensen zonder verblijfspapieren in vreemdelingendetentie worden behandeld zeer schadelijk. Dat schreven Amnesty International, Dokters van de Wereld en de Nationale Ombudsman al – en inmiddels heeft ook De Nederlandse Vereniging voor Psychiaters (NVvP) een brandbrief gestuurd naar Den Haag. Mensen die in vreemdelingendetentie vastgehouden worden om ze te kunnen uitzetten worden volgens de NVvP te makkelijk, te vaak en te lang en voor straf in isolatiecellen geplaatst. Dat kan ernstige psychische en gezondheidsschade opleveren. Desondanks verandert de praktijk nauwelijks, signaleert onder meer het Meldpunt Vreemdelingendetentie, dat deze week een gloednieuw rapport naar buiten bracht waar

Jarenlang werkte hij met hart en ziel voor Vrij Nederland, tot hij in 2019 ontslagen werd, omdat het weekblad ter ziele ging en de redactie gedecimeerd. Onderzoeksjournalist Harm Ede Botje ging niet bij de pakken neerzitten, maar wierp zich samen met zijn eveneens ontslagen collega Mischa Cohen op het schrijven van een politieke biografie van een van de meest besproken mannen in dit land, Thierry Baudet. Dat boek, Mijn meningen zijn feiten, verscheen ruim een jaar geleden. Daarna ontrolde zich een bijna Shakespeariaans drama rond Baudet en zijn Forum voor Democratie, waar Botje en Cohen van binnenuit verslag van bleven doen. Baudet jaagt vanaf de flanken een groeiend gevoel van wantrouwen aan in de samenleving ten opzichte van de overheid en de ‘mainstream media’. Hoe ga je als onderzoeksjournalist met dat onbehagen om? Want kritisch zijn en verslag doen van dingen die mislopen of doelbewuste fouten, doe je als journalist niet om de democratische rechtsstaat omver te werpen, maar juist om die rechtsstaat te

Afgelopen zomer protesteert de transgendergemeenschap tegen de problemen in de Nederlandse transgenderzorg. In media krijgen de activisten de ruimte om hun zorgen en grieven hierover te uiten. Ze pleiten voor een fundamenteel andere inrichting van de zorg. Maar voor mogelijke keerzijden of afwegingen binnen dit thema is volgens critici weinig ruimte in de Nederlandse media. Argos Medialogica besloot de transgenderzorg te onderzoeken naar aanleiding van een opiniestuk in het NRC Handelsblad. Mediasocioloog Peter Vasterman betoogde daarin dat de journalistiek niet breed en kritisch genoeg zou berichten, bijvoorbeeld over de mogelijke rol van sociale invloeden bij de keuze van jongeren om in transitie te gaan. Een discussie die volgens Vasterman in het buitenland wel wordt gevoerd, maar in Nederland nauwelijks aandacht krijgt.  Volgens transactivisten verspreiden media door aandacht te besteden aan die kritische vragen juist transhaat. In hoeverre betekent dit dat je er als journalist niet over moet publiceren

Elke dag bevallen in Nederland 472 vrouwen van een baby. Maar hoe moet dat als de aanstaande moeder geen Nederlands spreekt? De 23-jarige Nihad heeft zoveel pijn dat ze tijdens haar bevalling meermaals flauwvalt. Ze is bang dat ze doodgaat. De verpleegkundigen proberen haar gerust te stellen, maar ze verstaat ze niet. Verloskundige Floor Erlings probeert zwangere vrouwen de juiste informatie te geven. Het is belangrijk dat zij weten dat ze meteen moeten bellen als ze de baby niet voelen bewegen. Is dat wel uit te leggen, met handen- en voetenwerk? Goede communicatie in de zorg is een basisrecht. Het is zelfs vastgelegd in de Wet op de Geneeskundige Behandelovereenkomst, dat artsen verplicht zijn om patienten goed te informeren. Maar sinds in 2012 de overheidsfinanciering voor de tolkentelefoon in de zorg is afgeschaft moeten zorgverleners en hun patiënten zelf maar zorgen dat ze elkaar kunnen verstaan. In februari 2021 maakte Argos de reportage ‘spraakverwarring in de spreekkamer’, waaruit bleek dat ouder

De overheid gebruikt algoritmes om te voorspellen of iemand misschien fraudeert. Dat dit mis kan gaan weten we inmiddels van de Toeslagenaffaire: er bleek sprake van discriminatie van mensen met een tweede nationaliteit en vooral mensen met lage inkomens werden op de korrel genomen. Maar ondanks dit schandaal is er niet veel bekend over dit soort systemen. De overheid wil burgers meestal niet wijzer maken, omdat ze anders controles zouden kunnen ontlopen door hun gedrag aan te passen. Maar in Rotterdam is de gemeente er wél open over. Er is inmiddels flinke, democratische discussie over een algoritme om bijstandsfraude op te sporen.  Argos neemt in deze uitzending dit Rotterdamse systeem ook onder de loep, en diende met onderzoekscollectief Lighthouse Reports een Wob-verzoek in. Kenmerken als leeftijd, geslacht, woonwijk, taal en zelfs aanwijzingen voor psychische, medische en financiële problemen blijken een voorspellende waarde te hebben. 

China pleegt genocide in Xinjiang tegen de Oeigoeren. Dat concludeerde het Britse ‘Oeigoeren tribunaal' donderdag op basis van uitgebreide getuigenissen van slachtoffers en eigen onderzoek. Al eerder legden Westerse landen sancties op aan Chinese officials en bedrijven vanwege betrokkenheid bij ernstige mensrechtenschendingen in de provincie Xinjiang. Betekent dat ook dat Westerse bedrijven op hun tellen passen bij het zakendoen in China? En hoe houdt Nederland toezicht op de investeringen van bedrijven in sectoren die kennis en techniek leveren aan het leger of de politie in China? Tijdens ons onderzoek stuitten we op rode vlaggen. Zoals een Nederlandse firma, gevestigd in Den Bosch, die samenwerkt met een Chinees telecombedrijf dat door de de Verenigde Staten op een zwarte lijst is geplaatst voor vermeende betrokkenheid bij de onderdrukking van de Oeigoerse minderheid.  In november won deze ‘joint venture’ zelfs een aanbesteding voor de levering van computertechnologie aan de politie in Xinjiang. Worden h

Medewerkers in gevangenissen en jeugdgevangenissen luidden in oktober de noodklok in een brandbrief aan hun bazen. De werkdruk is sterk opgelopen door personeelstekort en een hoog ziekteverzuim en de onveiligheid neemt toe, zo waarschuwen zij. In deze brief staat ook een opmerkelijk fenomeen beschreven. De ‘veranderende doelgroep’ in de gevangenissen speelt een flinke rol.  Dat zijn volwassenen en jongeren die veel meer aandacht vragen dan vroeger. Een steeds groter deel van de volwassenen én jongeren kampt met problemen. Lichte verstandelijke beperkingen, verslavingen en psychische problematiek. Maar er is ook sprake van verharding, door zware georganiseerde criminaliteit.  Hoe gaan de Nederlandse gevangenissen om met deze nieuwe gedetineerden? Wie zijn deze gevangen eigenlijk? Vanwaar deze verschuiving? Podcastmaker Marjolein Knol ging op onderzoek uit.

Naeel is veel te vroeg geboren. Hij belandt in de zomer van 2020 op de Neonatologie intensive care van het VUMC ziekenhuis. Het lijkt goed met hem te gaan, hij heeft alleen wat hulp nodig om goed adem te halen.Na acht dagen krijgt baby Naeel een wondermiddel. Helaas veel te veel. En dan verandert alles. Ging het mis met baby Naeel door dit medicijn? Of was het ’t resultaat van de vroeggeboorte? De ouders van Naeel zetten alles op alles om de waarheid boven tafel te krijgen.Hoe gaan ziekenhuizen om met calamiteiten? En welk effect heeft dat op patiënten of hun nabestaanden? Meer weten over dit onderwerp? Ga naar onze website argosonderzoekt.nl voor meer informatie.

Met code zwart als dreigend vooruitzicht moeten verpleegkundigen en artsen steeds vaker dingen doen of laten die indruisen tegen diepgewortelde morele overtuigingen of beroepscodes. Herhaaldelijke frustratie of stress daarover leidt tot ‘morele verwondingen’. Personeel in ziekenhuizen wordt steeds vaker ziek van hun werk. Niet alleen fysiek, doordat ze bijvoorbeeld zelf covid krijgen, maar ook burnouts en PTSS komen vaak voor. Daarnaast is morele stress tijdens de covid-periode aan de orde van de dag. Zeker op de Intensive Care. Morele schade kan op de lange duur leiden tot het verlaten van het vak. Om te voorkomen dat er straks niemand meer wil of kan zorgen voor anderen, moet er veel veranderen. Verpleegkundigen zijn onmisbaar en willen graag naast meer waardering en ondersteuning, ook een grotere stem in de organisatie van hun werk en bij de keuzes die gemaakt worden in de ziekenhuizen. In Argos vertellen IC-verpleegkundigen over hun werk in de coronacrisis en over de mentale en morele stress, die ze el

In 2019 lanceerde het Ministerie van Volksgezondheid een ambitieus actieplan om het grote aantal zwerfjongeren terug te dringen: voor 2022 alle dak- en thuisloze jongeren van straat en niemand meer langer dan drie maanden in de opvang. De explosieve toename van het aantal dakloze jongeren baarde - nu - demissionair staatssecretaris Paul Blokhuis ernstige zorgen. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek groeide tussen 2009 en 2018 het aantal jongvolwassenen zonder thuis explosief, tot ruim 12.5 duizend. Een verdrievoudiging in tien jaar tijd. Maar die trend lijkt te zijn gekeerd, meldde datzelfde CBS een paar weken terug: het aantal dakloze jongvolwassenen - tussen de 18 en 27 - is in vijf jaar tijd gehalveerd. Hoewel opvangorganisaties dit beeld niet herkennen, claimt Blokhuis zijn succes. Gemeenten hebben inmiddels jongerenregisseurs in dienst om de jonge daklozen door het woud aan hulploketten te gidsen en ook kregen ze extra middelen om in ijltempo 10.000 nieuwe woonplekken te creëren. Argos-reda