Argos

IT-expert Arjen Kamphuis is al anderhalf jaar spoorloos. In augustus 2018 keerde hij niet terug van zijn hike-vakantie in Noorwegen. Arjen Kamphuis adviseerde overheden, klokkenluiders en journalisten over digitale veiligheid en was een bekend gezicht in de hackerscene. De Noorse politie gaat er na een intensieve zoektocht vanuit dat hij is omgekomen tijdens een tocht met een kajak. Zijn lichaam is echter nooit gevonden. Dit weekend wordt er in Arnhem een bundel met zijn belangrijkste artikelen gepresenteerd en een tentoonstelling geopend waarin hij centraal staat. Kamphuis’ vermissing mag dan onopgehelderd zijn, zijn vrienden willen zijn werk en gedachtengoed laten voortleven. Vrienden Jos Weijers en Helma de Boer vertellen over Kamphuis, zijn missie en zijn verdwijnen.

Op 13-jarige leeftijd vlucht de Soedanse jongen Khalaf naar Nederland. Een reis van bijna twee jaar, dwars door Afrika en Europa. Volg zijn reis via een interactieve kaart vpro.nl/argos/lees/nieuws/2020/de-reis-van-khalaf De nu 19-jarige Khalaf is een van de bijna 12000 alleen reizende kinderen die zich in de afgelopen tien jaar in ons land meldden. De Immigratie -en Naturalisatiedienst oordeelde dat zijn vluchtverhaal onvoldoende grond bood voor een verblijfsvergunning. Deskundigen maken zich zorgen. De rechten van het kind zouden nu onvoldoende gewaarborgd zijn in het Nederlandse vreemdelingenrecht. Argos schetst het verhaal van Khalaf en de dilemma’s en risico’s bij het beoordelen van het vluchtverhaal van minderjarige asielzoekers. In de studio een gesprek met Bram van Ojik, Tweede Kamerlid van GroenLinks.

Luizen in de Pels, onderzoeksjournalisten over het vakFotograaf Kadir van Lohuizen bedrijft, zoals hij het zelf noemt, ‘visuele onderzoeksjournalistiek’. Vanaf het einde van de jaren ’80 reist hij de wereld rond. Hij deed verslag van conflicten, legde migratiestromen in het gehele Amerikaanse continent vast en volgde diamanten van de mijnen in Congo naar de winkels in New York. De laatste jaren probeert hij de zichtbare gevolgen van de klimaatverandering vast te leggen, niet alleen op foto maar ook op film. Afgelopen jaar resulteerde dat in een documentaire-serie ‘Na ons de zondvloed’ bij de NTR en in een tentoonstelling in het Scheepvaartmuseum in Amsterdam. Vandaag is hij te gast in Luizen in de Pels om te vertellen over zijn werk als ‘visueel’ onderzoeksjournalist.

Luizen in de Pels, onderzoeksjournalisten over het vakElke journalist moet goed kunnen rekenen, vindt Winny de Jong, datajournalist bij de NOS.De digitale revolutie van de laatste 20 jaar maakt dat alleen nog maar belangrijker. Kennis van cijfers en online onderzoeksmethoden zijn essentieel voor onderzoeksjournalisten. Zeker in tijden van nepnieuws en feitenvrije meningen. Vooralsnog voelt Winny de Jong zich als datajournalist een eenhoorn onder haar vakgenoten.Wat al dat cijferen op kan leveren, vertelt Winny de Jong in deze aflevering van de Argos-serie Luizen in de Pels, onderzoeksjournalisten over het vak.

Raghdan al-H. is vrijdag in Zweden veroordeeld tot 2,5 jaar cel voor spionage bij onder anderen Iraans-Nederlandse activisten. Hij verzamelde persoonlijke gegevens en speelde die door naar de Iraanse geheime dienst. De straf is gelijk aan de eis van de aanklager. In Nederland bezocht H. demonstraties en conferenties van de Iraans-Arabische Ahwaz-minderheid, waar hij deelnemers filmde. Hij deed dat onder dekmantel van journalistiek werk voor een Arabischtalige internetkrant uit Zweden. De man, een Iraakse Zweed, spioneerde ook bij de televisiezender Alahwaz TV en zelfs bij mensen thuis, waar hij inloggegevens verzamelde en adressen tot in detail fotografeerde. Hij was ook actief in Denemarken en Zweden. In Argos een uitgebreide reconstructie op basis van het strafdossier en gesprekken met doelwitten.

Advocaten maken zich ernstige zorgen om de wildgroei aan juridische letselschadebureaus. Door gebrekkige hulp worden financieel kwetsbare slachtoffers gedupeerd. Ze lopen soms honderdduizenden euro’s aan schadevergoeding mis en raken financieel aan de grond. ‘Er wordt met mindere kwaliteit geld verdiend over de ruggen van de slachtoffers.’

Argos maakte in 2017 een reconstructie over de verdwijning van Fairplay,één van de drie voetbalclubs uit Culemborg. Een club met overwegend Marokkaanseleden. Deze maand werd bekend dat er een onafhankelijk onderzoek komt inopdracht van de gemeente naar de feiten en omstandigheden rond de opheffingvan Fairplay. In de studio de voorzitter Machid el Boustati.

De politie heeft te weinig capaciteit om alle zaken op te pakken. Het Team Kinderporno (TBKK) draaide vorig jaar 800 zaken, maar kreeg ruim 31.000 meldingen binnen. Het Meldpunt Kinderporno kreeg zelfs 220.000 tips, die ieder voor zich weer duizenden foto’s kunnen bevatten. Wat betekent dit voor de slachtoffers? Argos gaat met de tweelingzussen Stefanie en Beatrix op zoek naar de beelden die begin jaren tachtig van hen zijn gemaakt. Lees ook het uitgebreide artikel over de bestrijding van kinderporno: aan meldingen geen gebrek, wel aan politiemensen.

Waarom duurde het vier jaar voor de regering meldde dat er tientallen burgers zijn omgekomen bij een Nederlands bombardement in Irak? Dat wilde de Tweede Kamer deze week weten van Defensieminister Ank Bijleveld. Was het geklungel, een ongelukkige samenloop van omstandigheden of een weloverwogen leugen? Wie in de geschiedenis duikt, stuit op een hardnekkige neiging van het ministerie om incidenten en misstanden onder het tapijt te vegen. Argos blikt terug op eerdere verzwegen affaires en spreekt huidige en voormalige Kamerleden en met een oud-minister over de zwijgcultuur bij Defensie.

Na de moord op Anne Faber door Michael P, die kort daarvoor verdween uit de forensische kliniek in Den Dolder, raakte de verhouding tussen het dorp Den Dolder en de kliniek ernstig verstoord. Hoewel er al 100 jaar psychiatrische patienten in het bosrijke dorp verblijven, had niemand zich tot dan toe echt gerealiseerd dat daar ook eventueel gevaar in school.Het televisieprogramma Medialogica sprak met inwoners van Den Dolder, met medewerkers van de kliniek en met journalisten over de impact van de gebeurtenissen op het dorp en de op de kliniek. Het resultaat daarvan is zondag 1 december te zien op NPO2. Researcher Maud van de Reijt is te gast en vertelt over de totstandkoming van de documentaire.

Ze zijn de stille kracht achter de beste onderzoeksjournalistieke redacties van Nederland. De chefs die het tijdrovende graafwerk mogelijk maken, zonder zelf met de eer te strijken. Als eerbetoon aan hun vak reikt de Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ) dit jaar een nieuwe prijs uit: Het Vliegwiel. Bedoeld voor de hoofdredacteur of manager die de onderzoeksjournalistiek dit jaar het meest heeft gestimuleerd. De winnaar wordt vrijdag bekend gemaakt, tijdens de jaarlijkse VVOJ-conferentie. Argos spreekt tijdens de uitzending zaterdag, live vanaf de conferentie, met de drie genomineerden, Bjorn Oostra van de Limburger, Joost Oranje van Nieuwsuur en Jeroen Trommelen van Onderzoeksplatform Investico.

Zestig Vietnamese kinderen raakten spoorloos terwijl ze waren toevertrouwd aan de zogenaamde ‘beschermde opvang’ in Nederland. Dit bericht van Argos leidde afgelopen voorjaar tot commotie in de Tweede Kamer. Het Expertisecentrum Mensenhandel en Mensensmokkel (EMM) van de politie voert momenteel een onderzoek uit in opdracht van de minister. Wat is er gebeurd met de verdwenen Vietnamese minderjarigen? Argos ontdekte dat een van hen op tragische wijze om het leven kwam.

De Verenigde Naties komen binnen twee weken met een rapport met richtlijnen over hoe militairen bewijs kunnen verzamelen in conflictgebieden. Deze richtlijnen kunnen worden ingezet om militairen te betrekken bij de opsporing van IS’ers. Probleem bij de berechting is nu vaak gebrek aan bewijs. Getuigenverklaringen, gevonden documenten, bomresten of computerschijven ontbreken. Maar militairen zijn geen opsporingsambtenaren en hebben ook niet dezelfde bevoegdheden. Hoe zorg je dan voor betrouwbare en controleerbare bewijzen? En hebben ze daar wel tijd voor? In de studio één van de onderzoekers die meeschreef aan het VN-rapport, Bibi van Ginkel. Zij is werkzaam bij het International Centre for Counter-Terrorism in Den Haag. CDA- tweede kamerlid Martijn van Helvert reageert aan de telefoon.

Veiligheid is topprioriteit bij Defensie. Na twee fatale incidenten in 2016 en een vernietigend oordeel van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid, beloofde de krijgsmacht beterschap. Ondanks de inspanningen om meer aan veiligheid te doen gaat er achter de schermen nog veel mis, zoals bij het transport en de opslag van gevaarlijke stoffen en munitie.

De rekening van de zomers van 2018 en 2019Weersextremen zoals hagelbuien en forse regenval leiden tot economische schade. Maar ook aan hitte en droogte hangt een prijskaartje. Zo heet en droog als de zomers van 2018 en 2019 is het niet vaak. Akkerbouwers werden geconfronteerd met tegenvallende oogsten, huizenbezitters met funderingsschade en ook verzekeraars zien de schadelast toenemen. Hoeveel hebben die zomers Nederland gekost? Stukje bij beetje komen de schadebedragen naar buiten. Zo publiceerde het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat voorlopige cijfers over de economische schade van de zomer van 2018, maar het overzicht ontbreekt. Argos zoekt verder.

De informatie die de rechercheurs van Team Criminele Inlichtingen (TCI) verzamelen is cruciaal in de bestrijding van georganiseerde misdaad. Ze zijn de vooruitgeschoven post van de politie in de onderwereld en werken vaak met criminele informanten. Maar inmiddels zijn de verhoudingen binnen de TCI van de Landelijk Eenheid flink verstoord. Argos, over de problemen bij de spionnen van de politie.

Hoe kom je er als bank achter of je klanten corrupt zijn, zich schuldig hebben gemaakt aan terrorisme of bekend staan als witwassers? Raadpleeg onze database, zegt WorldCheck. Het bedrijf claimt solide informatie te hebben van wereldwijd meer dan twee miljoen mensen. Maar eerder onderzoek van Argos en OneWorld, in samenwerking met media uit andere landen (The Intercept, The Times, NDR, Süddeutsche Zeitung, La Republica en De Tijd), toonde aan dat de gegevens van WorldCheck vaak niet geverifieerd en verouderd zijn, of ronduit niet kloppen. Voor de Britse advocaat Farooq Bajwa was dat voldoende om WorldCheck namens een aantal klanten voor de rechter te dagen. Met succes. Onlangs kreeg een van zijn cliënten een schadevergoeding van 10.000 pond. Maar zijn de onjuiste gegevens nu ook verwijderd uit de database? En hoe zit het met andere fouten? In Argos, wat er kan gebeuren als banken zich baseren op ongefundeerde beschuldigingen uit een commerciële database.

De druk op Nederland om vrouwen en kinderen uit Syrië terug te halen, neemt toe. We weten maar weinig van wat IS-vrouwen daadwerkelijk hebben gedaan in het zogenaamde ‘kalifaat’. De mannen worden al snel gezien als ‘strijders’ en misdadigers, maar bakten de vrouwen inderdaad alleen koekjes? Hoe traditioneel was de rolverdeling echt in IS-gebied en hoe kom je daarachter?Argos spreekt met oorlogsfotograaf Eddy van Wessel en met journaliste Judit Neurink, over hun ervaringen met en indrukken van de rol van de vrouw ten tijde van het kalifaat. Ook een moeder en een vader van twee dochters die momenteel in kampen in Noord- Syrië verblijven, komen aan het woord. Wat weten zij van wat hun dochters hebben gedaan?Aansluitend in de studio een vooruitblik op een mogelijke rechtsgang van de IS-vrouwen in Nederland, met strafadvocaten André Seebregts en Jillis Roelse.

Afscheidsinterview met CTIVD-voorzitter Harm BrouwerHij werd vlak na de onthullingen van EdwardSnowden voorzitter van de CTIVD en kreeg daarna de ‘Sleepwet’ voor de kiezen.Nu neemt Harm Brouwer afscheid. In een interview met Argos blikt de toezichthouder op de inlichtingendiensten terug op een roerige periode. ‘De impact van de nieuwe inlichtingenwet is door iedereen enorm onderschat.’Bij zijn aantreden benadrukte de nieuwe voorzitter van de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten al meteen dat de wereld drastisch was veranderd. ‘Denkt men werkelijk dat de geheime diensten alleen nog maar bezig zijn met toestemming vragen om brieven open te maken?, vroeg Brouwer zich retorisch af. Het was een jaar nadat oud-NSA-medewerker Edward Snowden de modus operandi van inlichtingendiensten had blootgelegd. De Amerikanen en hun bondgenoten bleken de data van honderden miljoenen burgers te verzamelen. ‘Snowden heeft met zijn onthullingen de samenleving gevoelig gemaakt voor het werk van de dienst

Politieke moorden op Nederlandse bodem zijn relatief schaars. Toch werden in 2015 en 2017 twee tegenstanders van het Iraanse regime in Nederland vermoord. De AIVD heeft sterke aanwijzingen van betrokkenheid van Iran. Ook elders in Europa waren incidenten die wijzen op grote activiteit van Iran tegen politieke opposanten. Argos ontdekte dat justitie en politie in Nederland veiligheidsmaatregelen hebben genomen om mensen te beschermen tegen wie concrete bedreiging bestaat.Een reportage over 'de lange arm van Iran in Nederland'.