Nas?l Olunur

Nasıl Olunur'un 73'üncü bölümünde Nilay Örnek'in konuğu, mimarlık tarihçisi, mimar, öğretim görevlisi, yayıncı ve yazar Uğur Tanyeli. Tanyeli ile hem Türkiye'nin güncel mimarlık problemlerini, hem de genel düşünce sorunlarını masaya yatıran ama yine de pek güler yüzlü olmayı başaran bir sohbet sizleri bekliyor.

Gayret, neşe, sevgi, çalışma, okuma-yazma ve sanatla, ilgi çekici bir aile ve arkadaşlıklarla geçen, geçmekte olan bir yaşam... Dinlemesi keyifli bir hayat öyküsü. Nasıl Olunur'un 72'nci bölümünün konuğu, sanat tarihçisi, yazar, araştırmacı, eğitmen, Türk ve İslam Sanatı, özellikle de çini denilince akla ilk gelen isimlerden biri, çok değerli bir bilim insanı Prof. Dr. Gönül Öney...

"Kuralların olmadığı, olsa da herkese aynı uygulanmadığı, pek çok şeyin sır olduğu piyasalarda" nasıl iş yapılır? Kriz dönemleri "okuyarak" nasıl aşılır? "Yeni nesil yönetici nasıl olunur?’’ ya da "Yeni neslin yöneticisi nasıl olunur?’’Nasıl Olunur'un 71'inci bölümünde konuğumuz, Mey Diageo Türkiye'nin Genel Müdürü Levent Kömür.

Türkiye’de köklü aile geleneği düşünülünce de, iş dünyası denilince de, kültür sanattan bahsedilince de ilk akla gelen isimlerden biri Bülent Eczacıbaşı. Eczacıbaşı Holding ve İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın Yönetim Kurulu, İstanbul Modern Sanat Vakfı’nın da Mütevelli Heyeti Başkanı Bülent Eczacıbaşı ile "Nasıl Olunur?" sorusuna yanıt aradık.

Boston'da yeni kitabını yazmakta olan psikolog ve yazar Gündüz Vassaf, Nilay Örnek ile internet aracılığıyla buluştu; evlat olmaktan babalığa, ölümlerden yaşama, mağduriyet totalitarizminden meşhur müptelalığına, delirmeden zekâ testlerine, dünyaya duyarlılıktan iklim değişikliklerine pek çok konuda konuştu...Nasıl Olunur'un 69'uncu bölümünün konuğu, Orhan Pamuk'un ifadesiyle "Düş gücünün avukatı, düz yazımızın en özgür ruhlu kalemi" Gündüz Vassaf. Bu bölümü kaçırmayın.

Diyelim ki İzlanda'nın bir şehrinde piyanistsiniz; sizin adınızı, yeteneğinizi duyuyor, gelip sizi dinliyor ve dünyaca ünlü bir klasik müzik sanatçısı olmanızı, prestijli festivallerde, salonlarda konserler vermenizi sağlıyor... Nasıl Olunur'un bu bölümünde konuk, klasik müzik alanında uzmanlaşmış bir yetenek avcısı, menajer Tuğçe Tez. Londra, Münih ve Paris'te ofisleri bulunan uluslararası bir sanatçı ve proje yönetimi ajansı olan Harrison-Parrott'ta çalışan Tez ile onun ve klasik müziğin dünyasını konuştuk.

Onlar sadece Ankara’da bilinen, el ilanlarıyla dikkat çeken birer halı yıkamacıydı; bir belgeselle tanındılar ve şarkılı, şiirli, bol duygulu halı yıkama metotları, felsefeleriyle “Bu adamlar gerçek mi?” sorusuna nail oldular! Nasıl Olunur'un 67'nci bölümünde Metin ve Taşkın Yüksek kardeşlerin bol şiirli, kimi zaman da şarkılı muhabbetleri var.

Nasıl Olunur'un 66'ncı bölümünde konuk, Türkiye'nin neşeli günlerinin tanığı yapımcı-menajer Mustafa Oğuz. O, Batılı anlamda menajerliğin Türkiye'deki ilk adresi; Mazhar Fuat Özkan'la başlamış 16 yıl Sezen Aksu'yla çalışmış. Öncesinde Timur Selçuk ve Erol Evgin'le çalışmalar, Hisseli Harikalar Kumpanyası günleri var. Most Production'ın kurulması, pek çok önemli konser, Eurovision maceraları derken Rumeli Hisarı ve Harbiye Açıkhava ile açıkhava konser geleneğini o başlatmış. Televizyon dünyasına İkinci Bahar ile giren Mustafa Oğuz, Sıla gibi pek çok sevilen dizinin yapımcılığını yapmış. Sinemada da Issız Adam'dan Gönül Yarasına pek çok önemli filme yapımcı olarak imzasını atan Oğuz'la sohbetimiz sizleri bekliyor.

Nasıl Olunur'un 65'inci bölümünde Nilay Örnek'in konuğu, Türkiye'nin yazın alanında, düşünce sahasında en üretken isimlerinden biri; yazar, çevirmen, editör ve yayıncı Tanıl Bora... Tanıl Bey'in esas alanı ideolojiler, Türkiye siyasi düşünceler tarihi... Spor yazarlığı, düşünce severliği, kelimeler üzerine uzun uzun düşünmesi, yazması var. Tanıl Bora ile konuşulacak konu çok olunca 'hatlar karıştı'; azıcık onun alanlarına değindik, biraz kelimelerden, biraz da onun çalışma ritminden söz açtık... 

Doğa bilimci, moleküler ekolojist Emrah Çoraman ile "Nasıl doğaperest olunur?" sorusunun yanıtını aradık. 7'den 77'ye herkesin ilgisini çekecek bölümde doğayı tanıma ve anlamlandırma yollarından kuş gözlemine, yarasalardan yunuslara, Türkiye'de kurulması gereken doğa tarihi müzesinden vatandaş bilimine pek çok konuyu masaya yatırdık. Doğa gözlemine başlayanlar için 'giriş dersi' niteliğindeki bölümü kaçırmayın.

12 Eylül akademik hayatının sonu, gazeteciliğin başı oldu. Gazeteciliğe TRT'de başladı. Nokta Dergisi'nin kurucularındandı. Yeni Gündem'de çalıştı; Tempo ve Sokak dergilerinin kurucu ekibinde yer aldı. Cumhuriyet Dergi'yi çıkardı, Radikal İki'yi kurdu ve 16 yıl yönetti. Milliyet Sanat, üniversite hocalığı, televizyonculuk derken yıllar yıllar... Pek çok gazetecinin yetişmesinde de katkısı olan neşeli, anarşik, vicdanlı, zeki, çalışkan ve duygusal biri Tuğrul Eryılmaz. Ve deneyimlerin, sonraki kuşaklara "gerçeklikleriyle" anlatılmasının bir ödev, bir görev olduğu görüşünde.... Eryılmaz ile bir dönemin Mülkiyesi'nden Solculuğuna, "gençlerini sevmeyen ülke"de gençlerin yapması gerekenlerden ilginç anılara pek çok konuyu masaya yatırdık.

O, 30 yıldır sahalarda olan, 14 yıldır da profesyonel olarak basketbol oynayan bir sporcu; 12 Dev Adam'dan biri... Aynı zamanda bir girişimci, bir taraftan da, Corona nedenli zorunlu karantina günlerini "Bu sayede evde kızımın saçlarının uzamasını izleyebiliyorum" diye tanımlayabilen bir baba... Sinan Güler, hem Nilay Örnek'in "Nasıl iyi sporcu olunur?" sorusuna yanıtlar verdi, hem de girişimcilikle ilgili konuştu.

Nasıl Olunur'un 61'inci bölümünde gazeteci-yazar Ece Temelkuran, samimiyetle anlatıyor; ailesini, çocukluğunu, ilk gençliğini, yaşadığı zorlukları, Türkiye'de ve bulunduğu diğer ülkelerde yazar olmayı, kadın yazar olmayı, canını sıkan durumları, onu neşelendirenleri, kıymet bilenleri ya da taktiri başkalarından beklememeyi... İngilizce yazdığı son kitabı 10'dan fazla ülkede yayımlanan, şu anda da yeni kitabını yazmakta olan Temelkuran'ın sohbeti, gerçekliği ve yalınlığıyla dikkat çekici...

O, uzun yıllar iletişimciydi, şimdiyse 'bitkici'... Kendisine 'botanist' denildiğinde "Estağfurullah" diyor ama bu işin eğitimlerini almış, yüzünü tam anlamıyla doğaya dönmüş, bitkilerle yaşayan, onların dilini anlamaya çalışan bilgili ve ilgili biri. Nilay Örnek ile Fem Güçlütürk, Nasıl Olunur'un 60'ncı bölümünde pek çok konunun yanı sıra şehir hayatından kırsala geçişi, bu geçişin güzelliklerini ve zor yanlarını da masaya yatırıyor.

Biraz medya okur-yazarlığı öğrenmeye ne dersiniz? Bir haberin doğruluğunu nasıl anlarız? Bir bilgiden ne zaman şüphelenmeliyiz? Nasıl Olunur'un bu bölümdeki konuğu, internetteki hangi bilginin doğru, hangisinin yanlış olduğunu açık kaynaklara dayandırarak analiz eden doğrulama platformu teyit.org'un kurucusu Mehmet Atakan Foça.

O, küçük yaşlarından beri çizen-espri bulan biri. Bu yeteneği onu genç yaşında, bir döneme damga vuran siyasi hiciv programı Plastip Show’un yaratıcıların biri yaptı. Televizyon programlarına metinler yazdı, reklamcılık yaptı, meslektaşlarıyla birlikte Penguen gibi alanının en iyi dergilerinden birini çıkardı, pek çok kitabı yayımlandı, konuşmalar yapıyor, heykelleriyle sergiler ve yaratıcı işler ortaya koyuyor, 30 yılı aşkın süredir karikatüristliği hiç ihmal etmiyor. Nasıl Olunur’un çekimi ‘uzaktan yapılan’ ilk bölümünde konuk karikatürist, heykeltraş Erdil Yaşaroğlu. Zihin açıcı bir sohbet sizleri bekliyor.

Yemeğin kimyasını öğrenmek, tabaktaki ya da hazırlama sürecindeki deneyimlerimizi nasıl etkiler? Tarif mi, teknik mi? Yeme-içme işlerinde öğrenme süreci 'alaylılar' için nasıl olsa güzel olur? Bir beyaz yakalı sigorta broker'ından yeme-içme profesyoneline dönüşüm nasıl olur; güzellikleri ya da sancıları nelerdir? Türkiye genelinde bir yemek turu atsak ne için nerelere gitmeliyiz? Nasıl Olunur'un 57'nci bölümünün konuğu, pek çok kişinin Burger Haritası adlı YouTube kanalı ya da Tat Dedektifi adlı Instagram hesabıyla da tanıdığı Sinan Hamamsarılar.

Nasıl Olunur'un 56'ncı bölümünde Nilay Örnek'in konuğu sosyal mecralarda 'Oyuncu Anne' adıyla da tanınan yazar Şermin Yaşar. Oyunun önemi nedir? Çocuk kitabı yazmanın incelikleri nelerdir? Çocuklarla ne gibi ilginç oyunlar oynanabilir? Günümüzde annelik... Bu bölümde...

O kendi tanımıyla "bitkilerin, çiçeklerin dilini öğrenmeye çalışan bir öğrenci; çiçek özlerinden geçerek kendini, özünü bulmaya çalışan bir yolcu". Nasıl Olunur'un bu bölümdeki konuğu tıbbi bitkiler araştırmacısı Nazım Tanrıkulu.Bitkilerin şifasından yararlanabilmek için onları nasıl saklamalı, nasıl kullanmalıyız? Evimizde bir 'ecza balkonu' yapsak, -saç dökülmesinden cilt güzelliği arayanlara, bağışıklık sistemini güçlendirmek isteyenlerden acil ilkyardıma- o balkonda hangi bitkileri yetiştirmeliyiz? Cansız su nedir? Cansız su nasıl canlandırılır? Nazım Tanrıkulu ile bunlar ve daha pek çok sorunun yanıtını aradık.

Nasıl Olunur'un 54'üncü bölümünde konumuz 50, 60, 70 ve 80'li yılların müzikleri üzerinden Türkiye tarihi... Konuğumuz, uzun yıllar Roll dergisinin yayın yönetmenliğini yapan, Express, Bir+Bir, Esquire, FHM, Aktüel, Radikal gibi dergi-gazetelerde müzik ve popüler kültür üzerine yazılar yazan gazeteci Derya Bengi. Nilay Örnek ile Derya Bengi, geçmiş yılları, ilginç ayrıntılar, unutulanlar, müzik türleri, şarkıcılar ve şarkı sözleri üzerinden masaya yatırıyor.